Deze longziektes brengen een hoge ziektelast met zich mee. (In Nederland staat COPD op nummer 4 in de top 10 ziektes die de zwaarste ziektelast veroorzaken.) Er leven bijna 600.000 Nederlanders met deze aandoening.¹¹ 

Volgens vzinfo.nl kregen in 2021 ongeveer 17.500 mensen de diagnose emfyseem en nog eens 5.600 chronische bronchitis. In dat jaar overleden ruim 5.600 COPD-patiënten.11 Deze longziektes komen dus relatief vaak voor. Bij patiënten met CAP is COPD comorbiditeit nummer 1.^12,13

Als COPD-patiënten pneumonie krijgen, is het ziekteverloop vaak ernstiger in vergelijking met mensen zonder deze ziekte. Ze belanden bovendien vaker in het ziekenhuis en kunnen rekenen op een slechtere behandeluitkomst.¹⁴ 

In het eerste jaar is de kans dat een COPD-patiënt een longontsteking krijgt 16 keer zo hoog als iemand zonder een van deze chronische longziektes.¹⁴  

Voorbeelden van predisponerende factoren zijn:¹²

• aanwezigheid van bacteriële kolonisatie
• inflammatie van de luchtwegen
• aanhoudende mucusproductie
• ongebalanceerd microbioom
• immunocompromitatie
• weefselschade

De disbalans in het microbioom van de longen zou te maken kunnen hebben met het gebruik van inhalatiecorticosteroïden (ICS). Daarom wordt geopperd dat zowel COPD als de bijbehorende farmacotherapie moet worden gezien als een risicofactor voor pneumonie.¹² (Alhoewel de meningen daarover zijn verdeeld²; wat de therapie met ICS betreft dan.) 

Het aantal wereldwijde sterfgevallen als gevolg van diabetes steeg met 70% in de periode tussen het jaar 2000 en 2019. Ruim een miljoen Nederlanders hebben deze ziekte (en elke week komen er 1.000 diagnoses bij).¹⁵ 

Net als bij COPD-patiënten is er bij diabetici sprake van een verhoogde mortaliteit als gevolg van pneumonie. Tenminste, de ziekte staat in publicaties en richtlijnen vermeld als risicofactor.^{8,9,10,16,17,18} Misschien heeft een andere groep wetenschappers daarom een tool ontwikkeld waarmee het risico op pneumonie bij diabetici is in te schatten. Namelijk: de PDPI (pneumonia in diabetic patients predictive index).²⁰

Wilt u meer weten over de klinische relevantie van de relatie tussen longinfecties en diabetisch, lees dan het verslag van dr. Marco Goeijenbier. 

Opnieuw hebben we te maken met een (verzameling van) ziektes die het risico op pneumonie lijken te verhogen.²¹ In de tool die bedoeld is om het risico op mortaliteit van volwassenen met CAP in te schatten (Pneumonia Severity Index for CAP) staat hartfalen bijvoorbeeld als risicofactor opgenomen. Cardiovasculaire aandoeningen in het algemeen, en hartfalen in het bijzonder, zijn geassocieerd met een hoger risico op CAP en HAP.²² 

Een voorgeschiedenis van hartfalen (en de ernst ervan) is bovendien in verband gebracht met slechte behandeluitkomsten voor patiënten die al vanwege pneumonie in het ziekenhuis liggen.²³ En ischemische hartziekten worden genoemd als onafhankelijk risicofactor voor het sterven aan pneumonie in een ziekenhuis.²⁴ 

Opvallend: we kunnen het ook omdraaien. In de literatuur wordt pneumonie zelf als mogelijke risicofactor voor cardiovasculaire aandoeningen bestempeld.^25,26 Een ziekenhuisopname door pneumonie zou in verband zijn gebracht met een daaropvolgend verhoogd risico op hart- en vaatziekten (zowel op de lange- als de korte termijn).²⁵