14 juni 2023  |   Laura Burgers

Passende zorg is op dit moment een veel besproken onderwerp in de gezondheidszorg. Voor alle duidelijkheid, passende zorg is een manier van samenwerken die ervoor zorgt dat iedereen ook in de toekomst goede zorg kan krijgen.¹ 

Oftewel, zorg die voor alle Nederlanders toegankelijk, kwalitatief goed betaalbaar blijft. Hierbij wordt ook – maar zeker niet alleen - gekeken naar geneesmiddelen en hoe deze ‘gepast’ ingezet kunnen worden. 

Nu zal er niemand tegen passende zorg en gepast gebruik van geneesmiddelen zijn. Ook Pfizer vindt het enorm belangrijk dat de juiste patiënt behandeld wordt met de juiste behandeling, met de juiste dosering, gedurende de juiste behandelduur en op het juiste moment. Positieve resultaten van wetenschappelijk goed opgezette gepast-gebruik-studies kunnen hierbij leiden tot een andere, uitgebreidere of beperktere inzet van geneesmiddelen door deze anders te doseren of in een andere lijn van behandeling in te zetten. Dit kan financiële consequenties hebben voor zorgaanbieders en ook voor fabrikanten van geneesmiddelen. 

Het ministerie van VWS en een groot aantal partijen in de zorg gaan in het Integraal Zorg Akkoord specifiek in op hoe passende zorg en gepast gebruik van geneesmiddelen gestimuleerd kunnen worden.² De specifieke focus op geneesmiddelen komt door de opvatting dat juist de uitgaven aan specialistische geneesmiddelen een steeds groter beslag leggen op het budget voor de zorg door de komst van nieuwe - veelal dure -  middelen, behandelmogelijkheden voor nieuwe indicaties en het groeiend aantal patiënten. De gedachte is dat als geneesmiddelen in de praktijk gepast(er) ingezet worden, dat zal leiden tot meer doelmatigere en vooral goedkopere zorg. 

Om dit te meten (passen én meten nietwaar?) doen zorgaanbieders onderzoek (vaak gefinancierd door publieke middelen zoals ZonMw/zorgverzekeraars³) naar het behandelen van de juiste patiëntenpopulatie maar ook welke dosering en behandelduur met een geneesmiddel gepast zijn. Voorbeelden zijn studies (voornamelijk in de kankerzorg/oncologie, multipele sclerose & chronische immuunziekten) naar een kortere behandelduur, lager of hybride doseren maar ook naar de optimale positionering in het behandelalgoritme.^4,5

Zoals gezegd, gepast gebruik is goed. En financiële consequenties zijn niet erg. Dat vindt ook Pfizer, zelfs als dit tot minder gebruik van een geneesmiddel zou leiden en de zorg daardoor kwalitatief verbetert. Doelmatig en gepast gebruik van zorg levert ons als maatschappij namelijk heel veel op. Maar passende zorg en gepaste gebruik moeten wel op verantwoorde wijze tot stand komen. 

En juist daarbij valt mij de laatste tijd - tijdens recente congressen en in artikelen in de media - op dat dat de initiatiefnemers van nog lopende studies voornamelijk focussen op de al gerealiseerde besparingen op geneesmiddelen door deze studies. Immers, lager doseren is minder kosten aan geneesmiddelen. 

Ook Pfizer denkt op dit moment actief na over de rol die wij als fabrikant hebben op het gebied van gepast gebruik; nu en in de toekomst. Zeker ook in het licht van cyclisch pakketbeheer waarbij geneesmiddelen (en behandelingen) tijdelijk – onder bepaalde condities – vergoed worden met het oog op doorgaand wetenschappelijk onderzoek dat meer inzicht moet bieden en de suggestie om gepast gebruik voorwaardelijk te laten zijn aan toelating van geneesmiddelen tot het verzekerde pakket.⁶

Ik doe dan ook graag de oproep aan andere partijen om hierover met ons in gesprek te gaan. 

Wanneer vindt men dat er additioneel onderzoek nodig is en wanneer niet? Wat is de rol van de innovatieve geneesmiddelensector op dit gebied? Hoe haalbaar zijn gepast-gebruik-studies en wat zijn daarvoor de succesfactoren? Is de huidige financiering van zorg geschikt voor implementatie van initiatieven? Zo maar wat vragen die we gezamenlijk kunnen oppakken. Want passen is goed, maar meten is weten. 

Laura Burgers
Health & Value Director

Referentie: